Dünya Sağlık Örgütü’nün verileri özellikle cep telefonlarının spermin taşıdığı DNA üzerine olumsuz etki göstererek erkek kısırlığını tetiklediği yönünde. ‘Teknoloji Erkekliği Bitirecek mi?’ sorusunu Bahçeci Sağlık Grubu Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzm. Op. Dr. Bora Cengiz’a yönelttiğimizde “Uzun süreli cep telefonu kullanımı sperm sayısı, hareketliliği, canlılığı, morfolojisini bozar. Kısa bir süre sonra erkek kısırlığı çok daha yaygın bir hale gelecektir’’ şeklinde yanıtladı.

Sperm sayısındaki azalma ülke, bölge ve ırklara göre farklıdır. Bu değişikliklerin başlıca nedenleri arasında su, süt ve et kökenli östrojen (kadınlık hormonu) gelmektedir. Erkek çocuk bekleyen anne adayının gebelikte kırmızı et tüketmesi de çocuk üreme çağına geldiğinde sperm sayısında azalma ile ilişkilidir. Organik tarımla uğraşan çiftçilerin sperm sayılarının basım, elektrik veya metal sektöründe çalışanlara göre daha yüksek olması da sperm üretiminde çevresel faktörlerin muhtemel etkisini göstermektedir.

Erkek kısırlığına neden olan çevresel faktörler nelerdir?
*Fitalatlar (phthalate): Özellikle plastik malzemelerde esneklik, şeffaflık ve raf ömrünü uzatmak için kullanılmaktadır
*Hava kirliliği
*İçme suyu kirliliği
*Böcek ve kontrolsüz tarım ilacı kullanımı
*Sigara
*Yüksek frekanslı elektromanyetik radyasyon (cep telefonu kaynaklı)

Cep Telefonlarının İnsan Sağlığına Etkileri

Dünya Sağlık Örgütü’nün verilerine göre dünyada 4.8 milyar cep telefonu kullanıcısı var. Uluslararası Kanser Araştırma Ajansı cep telefonlarınca üretilen elektromanyetik dalgaları insanlarda muhtemel karsinojen olarak sınıflandırmaktadır. Cep telefonu kullanımının uzun süreli potansiyel etkileri ile ilgili çalışmalar devam etmektedir.

Elektromanyetik Dalgalar İnsan Sağlığını Nasıl Olumsuz Etkiliyor?

Elektromanyetik dalgaların insan sağlığına olumsuz etkide bulunmasının mekanizması henüz bilinmiyor. Cep telefonu üreticileri tarafından kullanıcılara ürünlerinin güvenilir olduğuna dair güvence verilse de cep telefonlarını biyolojik sistemler üzerine olumsuz etkisi olduğunu gösteren insan ve hayvan deneyleri bulunmaktadır.

İnsan Sağlığına Olumsuz Etkileri Neler?

Aşırı cep telefonu kullanımı yorgunluk, baş ağrısı, konsantrasyon güçlüğü, lokal iritasyon ve yanma hissine sebep olur. Hipertansiyon, nabız artışı, bilişsel fonksiyonlarda değişiklik, uyku bozuklukları, bazı beyin tümörlerinin oluşumunda etkisi olduğu da bilinmektedir.

Erkek İnfertilitesi ve Cep Telefonu Kullanımı

Biraz önce de bahsettiğim gibi, kesin mekanizmalar bilinmemekle birlikte, bazı teoriler bulunmaktadır. Bilindiği üzere sperm üretiminin daha sağlıklı olabilmesi için testisler (erkek yumurtalıkları) vücudun dışında ve yaklaşık vücut ısısından 2 derece daha düşük bir ısıdalar. Yüksek yoğunluklu radyofrekans dalgaları lokal ısı artışına yol açarak sperm üretimini olumsuz etkiliyor olabilir. Ancak mevcut cep telefonlarının böyle termal bir etkiye yol açmadığı bilinmekte. Bu nedenle elektromanyetik dalgaların farklı “metabolik” yollarla olumsuz etkiye yol açtığı ileri sürülmektedir. Sperm hareketliliği için gereken enerji üretiminden sorumlu süreçlerin engellenmesi düşünülen mekanizmalardan biridir. Yine cep telefonları spermin taşıdığı DNA üzerine olumsuz etki göstererek erkek kısırlığına yol açabilir. Ancak bu mekanizmaları destekleyen ya da karşısında olan birçok çalışma var. Mekanizmalar net olarak bilinmemekle birlikte cep telefonu kullanımının sperm parametreleri üzerindeki olumsuz etkileri bilinmektedir.

Normal sperm sayımı olan erkelerin günde 6 saat cep telefonu kullanımı ile ileri hareketli (hızlı) sperm sayılarının düştüğü, özellikle cep telefonlarını pantolonlarının arka cebinde veya kemerlerinde taşıyan erkeklerde sperm hareketliliğinin, bu şekilde taşımayanlara göre düşük olduğu bilinmektedir.

Cep telefonlarının meni örneği üzerine etkileri benzer sonuçları göstermektedir. Sperm sayısı değişmemekle birlikte; EMF sperm hareketliliğini ve canlılığını azaltmaktadır.

Uzun süreli cep telefonu kullanımı sperm sayısı, hareketliliği, canlılığı ve morfolojisini de olumsuz olarak etkilemektedir.
Sonuç olarak cep telefonu kullanımının insan sağlığı üzerine bazı olumsuz etkileri olabileceği düşünülmektedir. Yapılan çalışmalar halen elektromanyetik dalgaların insan sağlığı üzerinde olumsuz etkisini ispatlayacak güçte değildir. Ancak bu durum, cep telefonlarının insan sağlığı ve üreme sağlığı üzerindeki olumsuz etkileri olabileceği gerçeğini değiştirmemektedir. Konu üzerinde yapılan uzun soluklu çalışmaların sonuçları ve bu sonuçlar üzerine Dünya Sağlık Örgütü’nün resmi raporunu merakla bekliyor olacağız.